Poszukiwania różnic w osobowości małżonków żyjących zgodnie z zasadami NPR i małżonków stosujących antykoncepcję są w literaturze znikome i nie dają jednolitego obrazu. Stwierdzenie różnic zależy np. od rodzaju badanych wymiarów osobowości, zastosowanej metody oraz cech grupy badanej. W badaniach psychoanalitycznych kobiet stosujących antykoncepcję zaobserwowano obawy przed utratą istotnych cech osobowości, nasilające się nawet do stanów psychotycznych, lęk przed odpowiedzialnością i całkowitym wyeliminowaniem płodności, przed kastracją, rakiem, poczucie zubożenia przeżyć seksualnych, oziębłość, neurotyczne poczucie winy i rozterki religijne (za: Plata, 1979).

 

W badaniach prowadzonych w Bonn, a obejmujących grupę 258 użytkowników NPR nie uzyskano wyników wskazujących na różnice w ich osobowości (zarówno kobiet jak i mężczyzn) w porównaniu z grupą kontrolną. Stwierdzono, że pary te odznaczały się prawidłową emocjonalnością, a kobiety z tej grupy cechowało mniejsze poczucie bezradności niż osoby nie stosujące NPR (Klann in. 1988). W innych badaniach niemieckich okazało się, że użytkowniczki NPR są, bardziej niż inne, odpowiedzialne, niezależne i zaangażowane społecznie (Raith i in. 1997, s. 191).

Badania meksykańskie prowadzone na grupie 3060 kobiet wykazały istotne różnice między osobowością kobiet stosujących NPR i różne metody antykoncepcji. W porównaniu użytkownikami NPR, kobiety używające pigułek cechuje silniejsze obniżenie nastroju, częstsze objawy depresji; kobiety korzystające z zastrzyków hormonalnych wykazywały kompulsywne cechy osobowości, dla tego preferowały metodę, której efektywność nie zależy od nich samych, np. od zapomnienia; kobiety z założoną IUD przejawiały cechy fobiczne, stąd radziły sobie z intensywnym lękiem przed ciążą i dzieckiem oraz przed uszkadzającym zdrowotnie działaniem pigułki hormonalnej przez założenie niewidocznej i nieodczuwalnej blokady (Gonzalez Olgu i in. 1988).

Badania niektórych wymiarów osobowości, jakim jest obraz siebie i struktura potrzeb podjęła Wirgowska-Lender (1996). Podsumowując wyniki badań grupy 53 kobiet stosujących NPR oraz 46 kobiet stosujących antykoncepcję (otrzymane dzięki zastosowaniu Adjective Checked List Gougha), można stwierdzić, że w obrazie realnym (w ocenie „jaka jestem”) jedyna istotna statystycznie różnica między obu grupami kobiet polegała na tym, że osoby z grupy NPR mają mniejszą tendencję do zachowań teatralnych. Zdecydowane różnice między grupami badanych kobiet zaobserwowano w zakresie obrazu idealnego – użytkownicy NPR mają większą niż użytkownicy antykoncepcji potrzebę opiekowania się i troszczenia się o dobro innych, mniejsze pragnienie walki i uwolnienia się od norm społecznych, większe przywiązanie do wartości i tradycji, większe pragnienie współdziałania, silniejszą potrzebę podporządkowywania się dobru wspólnemu i przystosowania społecznego, a słabsze pragnienie przyjmowania postaw buntowniczości, oporu i wolności, większy wzgląd na dobro innych i dostosowania się do wartości akceptowanych przez otoczenie, mniejsze nasilenie postawy „krytycznego rodzica” w relacjach z innymi ludźmi, podporządkowanie się losowi, liczenie się z poczuciem winy, skłonność do skruchy, wyższą samokontrolę (spokój, niezawodna odpowiedzialność), silniejsze pragnienie „ciepłego” spojrzenia na siebie, co wiąże się z mniejszym wewnętrznym napięciem. Natomiast użytkownicy antykoncepcji charakteryzują się wyższą potrzebą agresji i wojowniczości, skłonnością do fizycznej walki, werbalnego pomniejszania wartości i krytykowania drugich, podatnością na rozdrażnienie i gniew, większą potrzebą autonomii, silniejszym pragnieniem walki o zmianę ładu społecznego.

 

dr Dorota Kornas Biela,
W: Psychologiczne aspekty naturalnego planowania rodziny, „Naturalne Planowanie Rodziny, nr 2/2004, s. 5-6(3-8), www.zdrowarodzina.org