Źródłem czystości i nieczystości jest serce, wnętrze człowieka. Mówi o tym sam Jezus: „Nie to, co wchodzi do ust, czyni człowieka nieczystym, ale co z ust wychodzi, to go czyni nieczystym” (Mt 15,11). I następnie wyjaśnia je uczniom: „to, co z ust wychodzi, pochodzi z serca, i to czyni człowieka nieczystym.

Z serca bowiem pochodzą złe myśli, zabójstwa, cudzołóstwa, czyny nierządne, kradzieże, fałszywe świadectwa, przekleństwa. To właśnie czyni człowieka nieczystym. To zaś, że się je nieczystymi rękami, nie czyni człowieka nieczystym” (por. Mt 15,18-20, również Mk 7,20-23).

Pojęcia „czysty”, „czystość” – „brudny”, „nieczysty”, „nieczystość” są używane potocznie jako przeciwstawienia. Mówimy np. czysta lub brudna ulica, czyste lub brudne ciało. Brudne ciało trzeba umyć, aby stało się czyste. W Starym Testamencie opisane są liczne zwyczaje obmyć rytualnych, np. obmycie rąk przed jedzeniem. Wiele szczegółowych przepisów normuje konieczność obmycia ciała skażonego nieczystością płciową związaną z wytryskiem nasienia poza ciałem kobiety lub objawami miesiączki (por. Kpł 15,1-33). Nie wnikając w racje dla jakich się pojawiły [np. względy medyczne, higieniczne, psychologiczne] były one nakazane w imię Boga – Jahwe i zapisane w świętych księgach religii. Obmycia te miały więc religijne znaczenie – ukazywały sposób obmycia się  z brudu, aby być czystym wobec Boga. „W związku z tą prawno – religijną tradycją Starego Przymierza ukształtował się błędny sposób rozumienia czystości moralnej. Rozumiano ją często w sposób wyłącznie zewnętrzny i „materialny”. W każdym razie rozwinęła się wyraźna skłonność do takiego tylko jej rozumienia i temu właśnie Chrystus przeciwstawia się w sposób radykalny: nic, co brudzi człowieka „od zewnątrz”, żaden brud „materialny” nie czyni człowieka nieczystym w znaczeniu moralnym, czyli wewnętrznym” (TC). Tak więc zewnętrzne usunięcie brudu nie wytworzy samo z siebie wewnętrznej czystości. Czystość ma swoje wyłączne źródło w sercu i z tego serca musi się wywodzić. „Chrystus odciął się wyraźnie od wiązania czystości w znaczeniu moralnym (etycznym) z samą fizjologią, z procesami zachodzącymi w ludzkim organizmie. W świetle przytoczonych powyżej słów (Mt 15,18-20), żaden z przejawów „nieczystości” płciowej w znaczeniu czysto cielesnym, biofizjologicznym, sam z siebie nie wchodzi jeszcze w definicję czystości lub nieczystości w znaczeniu moralnym (etycznym)”(TC).

opr. br. Ksawery Knotz