Gdy Jezus mówił swoje Kazanie na Górze jego słuchacz ukształtowany na Biblii kojarzył naukę o pożądliwym patrzeniu na kobietę z kolejną przestrogą i pouczeniem podobnie jak w znanych mu księgach mądrościowych – Przysłów, Syracha, Koheleta (por. np. Prz 5,3-6.15-20; 6,24-7,27; 21,9.19; 22,14; 30,20; Syr 7,19.24-26; 9,1-9; 23,22-27; 25,13-26; 36,21-25; 42,6.9-14; Koh 7,26-28; 9,9). W tych księgach uderza nas ich jednostronność – przestrogi kierowane są do mężczyzn, aby uważali na kobiety, które są okazja do grzechu, niebezpiecznymi uwodzicielkami mężczyzn.

 

„Odwróć oko od pięknej kobiety,
a nie przyglądaj się obcej piękności:
przez piękność kobiety wielu zeszło na złe drogi,
przez nią bowiem miłość namiętna rozpala się jak ogień” (Syr 9,8-9).

 

Istnieją też w tych księgach pochwały kobiety, która jest dzielną towarzyszką życia (por. Prz 31,10 i in.) jak i pochwały jej piękna i mądrości:

„Wdzięk nad wdziękami skromna kobieta
i nie masz nic równego osobie powściągliwej.
Jak słońce wschodzące na wysokościach Pana,
tak piękność dobrej kobiety między ozdobami jej domu.
Jak światło błyszczące na świętym świeczniku,
tak piękność oblicza na ciele dobrze zbudowanym.
Jak kolumny złote na podstawach srebrnych,
tak piękne nogi na kształtnych stopach.
Wdzięk żony rozwesela jej męża,
a mądrość jej orzeźwia jego kości” (Syr 26,15-18.13).

 

Teksty mądrościowe należą do literatury wychowawczej. Uczą dobrego życia, zgodnego z ładem moralnym, Bożym prawem, doświadczeniem pokoleń starszych. „Odznaczają się też swoistą znajomością ludzkiego „serca”. Można powiedzieć, iż uprawiają własną psychologię moralności, bez popadania w psychologizm. Bliskie są więc poniekąd Chrystusowemu odwołaniu się do „serca” (Mt 5,27-28) — jednak nie można stwierdzić, że wykazują dążność do zasadniczego przeobrażenia etosu”. (TC)

 

br. Ksawery Knotz