Odkrycie swojej wyjątkowości otwiera człowieka na zrozumienie własnego ciała. To przecież za jego pośrednictwem żyje w tym świecie i uczestniczy w jego wydarzeniach. Pomimo tego, że jego ciało jest zbudowane z podobnej materii jak ciała innych istot żywych nie umie utożsamić się z nimi.

 

„Ciało, za pośrednictwem którego człowiek uczestniczy w widzialnym świecie stworzonym, jednocześnie uświadamia mu, że jest „sam”. Inaczej nie byłby zdolny dojść do tego przekonania, do którego w rzeczywistości, jak czytamy, doszedł (por. Rdz 2,20), gdyby mu jego ciało nie pomogło zrozumieć tego, czyniąc rzecz oczywistą”.(TC)

Papież zauważa jedną bardzo ważną rzecz. Przecież świadomość, że jego ciało należy do materii tego świata mogło by pierwszego człowieka doprowadzić do przekonania, że jest taki sam jak inne istoty na ziemi, stworzony z tej samej gliny co one, z tej samej ziemi (adamah) i wtedy uznałby się za istotę równą zwierzętom, tylko materialną, biologiczną – o wszystkich cechach świadczących o przynależności tylko do tej ziemi.

Papież stwierdza dobitnie: „świadomość samotności mogłaby właśnie rozbić się z powodu samego ciała. Człowiek, adam, opierając się na doświadczeniu własnego ciała, mógłby dojść do przekonania, że jest istotnie podobny do innych istot żyjących (animalia). Natomiast, jak czytamy, nie doszedł do tego wniosku, raczej doszedł do przekonania, że jest „sam”. Sam to znaczy, że czuł się w świecie kimś wyjątkowym, jedynym i niepowtarzalnym i dlatego też samotnym. „Samotność, która daje poczucie bycia kimś innym uświadamia mu, że będąc „ciałem wśród ciał” nie jest tylko samym ciałem” (TC).

Fragment ten odkrywa uniwersalną prawdę o ludzkiej świadomości. Jest to odkrycie Izraelitów sprzed tysięcy lat jak i odkrycie człowieka współczesnego. Ciało ludzkie pomimo całej swojej materialności („ulepił człowieka z prochu ziemi”) kryje w sobie wyjątkową i niepowtarzalną świadomość życia wewnętrznego właściwą tylko dla człowieka i nie dającą się sprowadzić do świata zwierząt.

 

br. Ksawery Knotz